Zeberka

Zeberka jest małym ptakiem, ale zarazem idealnym i polecanym dla osób początkujących w hodowli ptaków. Jest zarazem pięknym ptakiem ozdobnym atrakcyjnym też dla doświadczonych hodowców biorących udział w wystawach ptaków. Dlaczego zeberka wzbudza zainteresowanie doświadczonych hodowców? Zeberki występują a formie czubatej i wielu odmianach barwnych co czyni że są atrakcyjne. Jest to ptak z rodziny astryldowatych (Estrildidae), zamieszkujący Australię - zeberka australijska i Małe Wyspy Sundajskie - . zeberka timorska.

Wikimedia Commons

Samiec ma na piersi zebropodobne prążki oraz posiada intensywnie czerwony dziób i pomarańczowe policzki. Ubarwienie samicy jest bardziej jednolite. Są też ich odmiany zeberki cieliste, białe z kasztanowymi bokami, srebrne i kremowe. Długość ciała 10 cm. Długość życia 5 lat. Zeberki są bardzo towarzyskie i w stadach liczących 10-100 osobników. W okresie lęgowym pary odłączają się od stada i zakładają gniazda, ale nadal w koloniach na drzewach po kilka par. Zeberki zamieszkują duże tereny trawiaste z małą ilością drzew i dostępem do wody. 

Wstawienie koszyka lub budki lęgowej do woliery spowoduje przystąpienie zeberek do lęgów. W jednym lęgu może być 5 piskląt. Pierwszy lęg występuje w wieku 9 miesięcy. Gdy samica złoży jaja usuwamy z klatki resztki materiału gniazdowego. Pokarmy zielone podajemy jedynie posiekane. Samica ma tendencję do rozbudowywania gniazda, w którym niektóre jaja mogą być zagrzebane i zgubione. Po 12-14 dniach wykluwają się pierwsze młode. Inkubacja jaj trwa 13 dni. Młode wylatują po 18 dniach. Młode mają brązowo-czarne dzioby, dość krótki ogonem.

Zeberki karmimy mieszanką różnych gatunków prosa i kanarem z dodatkiem mieszanki jajecznej i pokarmów zielonych, jak nasiona traw i gwiazdnica. Gotową karmę dla zeberek można kupić w sklepie zoologicznym. Ptaki musza popijać nasiona dużą iloscią wody dlatego musi być stały do niej dostęp. Więcej o ptakach na portalu zoologicznym.

Piotr

Ptasie pióra

Ptasie pióro kojarzy się nam zwykle z jednym rodzajem mianowicie z lotką. Ptaki piór mają znacznie więcej, gdyż na różnych częściach ciała wyrastają różne pióra, które w zależności od pełnionych funkcji mają różny wygląd. Pióro składa się z elastycznej osi, do której przyczepiona jest chorągiewka. 

 1 – chorągiewka, 2 – stosina, 3 – promienie, 4 – przypiórko, 5 – dudka (Wikipedia)

Chorągiewka dzieli się na wewnętrzną i zewnętrzną. Górna część osi pióra, o przekroju czworokątnym, nosi nazwę stosiny. Od stosiny grubej i mocnej, ale pustej w środku rozchodzą się promienie, od których z kolei odchodzą promyki i haczyki. Haczyki jak rzep zaczepiają się o promyki i powodują, że powierzchnia pióra jest szczelną płaszczyzną stawiającą duży opór powietrzu. Dolna część o przekroju owalnym znajduje się poniżej chorągiewki i nazywana jest dudką.

Funkcje piór są różne lotki pierwszego rzędu utrzymują ptaka w powietrzu i są umieszczone w tylnej krawędzi skrzydeł. Zwykle jest ich jedenaście. Sześć wyrasta z śródręcza a pięć z członków palcowych na szczycie skrzydła. Lotki przedramienne drugiego rzędu mogą mieć różną ilość w zależności od długości skrzydeł. Lotki wyrastają w okolicy kości łokciowej. Bliżej ciała ze skóry w okolicy kości ramiennej, wyrastają małe lotki trzeciego rzędu, zwane barkówkami. Skóra skrzydeł pokryta jest piórami nazywanymi pokrywami skrzydłowymi, które poprawiają aerodynamikę ciała. Najważniejsze lotki to lotki dłoniowe.

Podczas unoszenia skrzydeł powietrze bez większego oporu przechodzi pomiędzy lotkami. AW ruchu przeciwnym haczyki trzymają mocno a pióra stawiają opór. Pióra to też świetna izolacja termiczna. Temperatura ptaka waha się pomiędzy 41 a 43,5 oC. Małe ptaki mają temperaturę większą. Skrzydełko nazywane ptasim kciukiem zabezpiecza przed zawirowaniami powietrza na szczycie skrzydeł. Oczywiście ptaki muszą nauczyć się latać i obserwują bacznie rodziców. Zanim opuszcza gniazdo uczą się jak poprawiać lotki, aby pióro było gładkie z dobrze zaczepionymi haczykami. Są też pierwsze próby i treningi skrzydeł.

Z upływem czasu upierzenie ulega zniszczeniu i musi być wymienione na nowe taki okres nazywa się pierzeniem. Pióra są ukrwione czasowo w okresie ich wzrostu a potem stają się martwe. Jest to okres, kiedy ptak szczególnie potrzebuje urozmaiconego żywienia wzbogaconego o dodatki, które są do kupienia w sklepie zoologicznym. Zła dieta powoduje odbarwianie się piór i utratę wyrazistości koloru na przykład u papug.

Pióra mają swoje nazwy dla przykładu puchowe przykrywają ciało i promyki nie łączą się ze sobą. Sterówki to pióra wyrastające na ogonie. Już nazwa określa ich zastosowanie. Mięśnie skrzydeł umieszczone są w środku ciężkości ptaka. Bez sterówek ptak nie poleci. Niemożliwe jest wzbicie się w górę, lądowanie i lot. Sterówki muszą być w dobrym stanie, gdyż pełnią bardzo ważną funkcję. Ptak bez sterówek to gorzej niż samolot bez tylnego skrzydła. Dzięki manewrom skrzydeł i sterówek ptaki są bardzo zwrotne i potrafią wylądować jak helikopter i tak samo zastartować. Ptaki zawsze fascynowały ludzi i żadna współczesna latająca maszyna nie jest w stanie z taką gracją i zwinnością latać i szybować jak ptaki.  portal o zoologii

Piotr

Układ pokarmowy ptaków

Jeżeli zamierzamy trzymać ptaki w domu lub wolierze ogrodowej warto coś wiedzieć na temat ich budowy i funkcjonowania narządów wewnętrznych. Na zdrowie naszego pupila ma wpływ wiele czynników. Na wady wrodzone i genetyczne już po zakupie ptaka nie mamy wpływu. Bardzo ważne jest natomiast, w jakich warunkach będziemy trzymać naszą papugę, która powinna dożyć sędziwego wieku. Oprócz dobrych warunków i odpowiedniego pokarmu musimy ptaka obserwować i czuwać nad jego zdrowiem.

Green Violet-ear -- Finca Lerida, Boquete, Panama. Wikimedia Commons

Na szczęście schemat budowy ptaków jest jednakowy. Na jednym z blogów opisywałem układ oddechowy, który jest u ptaków dość nietypowy. Warto coś wiedzieć też na temat układu pokarmowego. Nasiona dla ptaków są przed spożyciem wyłuskiwane. Łuska zabezpieczająca nasiona jest trudna do strawienia. Rośliny wypracowały różne formy rozsiewania nasion. Takie zabezpieczone nasiona łuską potrafią przejść przez układ pokarmowy zwierzęcia i opuścić organizm z odchodami w nienaruszonym stanie. Dzięki czemu przy nadążającej się okazji kontaktu z ziemią zyskują możliwość zakiełkowania.

Większe kawałki pokarmu są rozdrabniane przez ptaki dziobem i połykane. Wśród ptaków jedzących ziarno ciekawostkę stanowią gołębie, które nie wyłuskują i nie rozdrabniają ziarna. Jedzą je, aby szybciej przypominając wręcz odkurzacz sprzątający wszystko. Pokarm wędruje przez gardziel do przełyku i trafia do wole. Wole, to taki magazyn z błony śluzowej, z którego można pobierać pokarm. 

Teraz wiemy, dlaczego gołębie są w stanie tyle zjeść. Wszystko, co sprzątną trafia do magazynu na później, kiedy zgłodnieją. U gołębi i niektórych innych ptaków wola zmienia się w czasie wysiadywania jaj dzięki hormonowi prolaktynie. Błona śluzowa zaczyna produkować białą papkę zwaną ptasim mleczkiem bogatym w białko i tłuszcze. Jest to pokarm dla wyklutych pisklaków. U niektórych gatunków ptaków proces trawienia może zaczynać się już w wole. Z wole pokarm trafia do żołądka gruczołowego, gdzie mieszany jest ze śluzem w jego skład wchodzi kwas solny, pepsyna, enzymem rozkładającym białka na aminokwasy i białka proste. 

Potem pokarm przesuwany jest do dolnej części żołądka mięśniowego W zależności od rodzaju spożywanego pokarmu żołądek ma mocniejsze lub słabsze ścianki. Ptaki żywiące się ziarnem połykają drobne kamyczki, które pomagają w jego rozdrabnianiu. Jelita ptaków są uproszczone w porównaniu z ssakami. Ważnym narządem w procesie trawienia jest trzustka, gdyż jej enzymy biorą udział w chemicznym dzieleniu substancji odżywczych na składniki przyswajali do wchłonięcia przez organizm ptaka.

Pokarm z żołądka trafia do jelita ślepego. Tutaj bakterie rozkładają celulozę na cukry proste, które są wchłaniane przez organizm. Jelito proste kończy się kloaką. Do niej wpadają ujścia układu rozrodczego i wydalniczego. Nerki ptaków znajdują się po obu stronach kręgosłupa. Skład moczu to kwas moczowy. Ptaki nie mają pęcherza moczowego. Wyjątek stanowi struś. Mocz stale spływa moczowodami do kloaki. 

Po krystalizacji Jest białym składnikiem ptasich odchodów, co jest zmorą pomników i zabytków. Po kształcie dziobka możemy wnioskować, czym żywi się ptak. I tak cienie i długie mogą posłużyć do picia nektaru. Krótkie i silne do wyłuskiwania nasion z ziarna. Dzioby potężna jak papug do rozłupywania najtwardszych nasion. Dzioby ptaków drapieżnych są silne i zakrzywione do lepszego rozszarpywania mięsa. Więcej na portalu zoologicznym.

Piotr

Tukan

Będąc w ogrodzie zoologicznym jednym z najbardziej rzucających się w oczy gatunkiem ptaków są właśnie tukany. To, co je odróżnia od innych ptaków to masywny dziób. Coraz więcej ogrodów zoologicznych na całym świecie ma wiele atrakcji dla odwiedzających. Możemy takiego tukana pokarmić z ręki. 

Ramphastos tucanus: White-throated Toucan/Red-billed Toucan at the en:Houston Zoo

Można być zaskoczonym, z jaką precyzją tukan sięga po kawałki owoców z naszej dłoni i jak to robi delikatnie tym ogromnym dziobem. Tak naprawdę dziób tukana jest lekki dzięki specjalnej jego konstrukcji wzmocnionej wewnętrznym rusztowaniem w kształcie plastra miodu. Przyroda sama rozwiązuje wiele technicznych i konstrukcyjnych zagadek, co ludzie skrupulatnie wykorzystują w różnych budowach i konstrukcjach. W dziobie tukana znajduje się długi i wąski pędzelkowaty język. To on łapie zawartość dzioba i przesuwa go głębiej do układu pokarmowego. 

Dziób pomaga w zrywaniu owoców i polowaniu na małe zwierzęta. Tukan potrafi walić dziobem jak młotem. Tukany można odróżniać po kolorze dzioba. I tak są tęczodziobe o kolorze dzioba niczym tęcza. Tukany południowoamerykańskie tak zwane miękkojady z pięknym dziobem o żółtym kolorze. W tym przypadku omawiany jest tukan czerwonodzioby jego głowa ma niebieskie zabarwienie, które sięga aż do czerwonego dzioba.

Zamieszkuje Amerykę od południowego Meksyku po Paragwaj i północną Argentynę. Długość ciała od 30 do 60 cm. Język ma 150 mm długości. Tukan ma palec zewnętrzny, długi ogon i krótkie zaokrąglone skrzydła. Niekiedy samiec jest większy od samicy. Samica ma nieco mniejszy dziób. Żywią się mieszanym pokarmem roślinnym i zwierzęcym. Żyją do 10 lat. Inkubacja trwa 19 dni. Młode opuszczają gniazdo po 50 dniach. Co jest ciekawe pokarm podrzucają w górę i łapią go dziobem w locie. Wodę piją z zagłębień kory i liści.

Nie wykuwają dziupli, ale jeśli takie znajdą potrafią je powiększyć. Stosuje się duże budki lęgowe. Należy obserwować zachowanie samca szczególnie w porze karmienia i powstrzymać jego agresywne zachowanie. Jaja wysiadują oboje rodzice. Samica znosi od 2 do 4 jaj. Dziób osiąga rozmiary ostateczne dopiero po kilku miesiącach życia. U tukanów czerwonodziobych poza piersią i jasnym kuprem upierzenie jest błyszcząco czarne. Tukany śpią z zadartym do góry ogonem.

Gatunek ten ma status narażonego na wyginięcie w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Tukanom podajemy dojrzałe owoce i mieszanki stosowane w żywieniu miękkojadów. Dodatkowo podaje się larwy mącznika, szarańczaki oraz małe myszy. Wymagają dużych i mocnych wolier. Trzymane są osobno gdyż mniejsze ptaki mogą paść ich ofiarą. Muszą mieć ciepło. W zimnych pomieszczeniach mają kłopoty z układem oddechowym. Więcej na portalu zoologicznym.

Piotr

Bażant

O bażantach przeciętny człowiek ma niewiele wiadomości i ten piękny ozdobny ptak kojarzy się raczej z menu wykwintnej kuchni, gdzie podawano na stół bażanta. Jest to ptak tak samo jak paw z rodziny kurowatych. Wśród bażantów występuje 40 odmian. Niektóre to bażant zwyczajny, bażant szlachetny, bażant łowny, bażant kolchijski, bażant, bażant pospolity, bażant obrożny, bażant właściwy. To z bażanta kolchijskiego, kaukaskiego nazywanego zwyczajnym, mogolskiego i obroźnego wywodzi się dobrze znany bażant łowny w wyniku wielu krzyżówek.

 

Aufnahmeort: Nordrhein-Westfalen (Ostwestfalen Lippe)

 

Bażant nie pochodzi z Europy. To ptak azjatycki zamieszkujący Kaukaz i Zakaukazie oraz pas od Iranu po Mandżurię, Chiny i północną część Półwyspu Indochińskiego. Jako, że to ptak piękny i smaczny pojawił się w całej Europie i w wielu miejscach na świecie w Ameryce, Japonii czy też Nowej Zelandii. Jest to jedyny kurak, który sztucznie odchowywany adaptuje się bez problemów do środowiska naturalnego i różnego klimatu. Bażanty same nie emigrują i za introdukcję odpowiada człowiek, który uważał bażanty za bardzo wartościowe ptaki i zasiedlał je na coraz to kolejnych terenach.

Zaraz po głuszcu bażant jest największym polnym grzebiącym ptakiem Europy. Posiada silne nogi ułatwiające grzebanie w ziemi. Posiada ostrogi i stopy zakończone trzema palcami. Pazury są tępo zakończone. Dziób silny koniec górnej szczęki zachodzi nieco na dolną. Dzięki temu łatwo są chwytane larwy i inne szkodniki. Samce są większe i mają ostro zakończony długi ogon. Kogut ma głowę ciemną i jest jaskrawo upierzony. Wystraszony podrywa się i wydaje głośny dźwięk khok, khok a kura cicho jedynie pogwizduje. Polowania na kurę są zabronione przez cały rok.

Młody bażant ma pazury o długości dochodzącej do 10 mm. Pazury starego bażanta dochodzą do 18 mm. Ostroga u młodego bażanta jest mała i ruchoma w przeciwieństwie do starego, którego ostroga jest długa i nieruchoma z ostrym zakończeniem. Na ostrodze od drugiego roku życia pojawiają się zrogowacenia w formie pierścieni. Jeden pierścień to jeden rok. Bażant nie jest wymagający wybiera raczej lasy mieszane z wodą. Są to rzeki, stawy i mokradła z gęstymi krzakami.

Bażanty są podobnej wielkości jak pospolita kura domowa. Lubi życie stadne i jest towarzyski i ciekawski. Długość ciała wynosi ok. 68-80 cm, kogut 85-95 cm z ogonem. Rozpiętość skrzydeł 68-85 cm. Waga samca wynosi 1,5 kg a samicy 1kg. Wystraszony kogut zwykle po krótkim locie zaszywa się w gęstwinach.

Zimą wybiera siedliska bogatsze w kryjówki i chroniące przed wiatrem. Duże stada bażantów spotykane są w dolinach rzek. Mogą też przebywać blisko zabudowań ludzkich tępiąc szkodniki. Koguty mają parę partnerek i toczą bezkrwawe walki. Gniazdo to zazwyczaj dołek w ziemi wyścielony skąpo puchem i trawą w okolicy gęstych krzewów. Kura znosi jaja oliwkowoszare raz w roku 10-12 sztuk. Jeśli gniazdo zostanie zniszczone zrobi to ponownie nawet trzy razy. W wolierach kura znosi 60 jaj. Jaja wysiaduje samica przez 24-28 dni. Młode odlatują po 12x dniach, ale kura opiekuje się nimi jeszcze przez 2 miesiące. Więcej na portalu zoologicznym e-petshop.

Czarek

Gołąbek długoczuby

Ojczyzną gołąbka jest Australia stąd inna jego nazwa aborygenek długoczuby. Jest to gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych. W Australii jest pospolity i przebywa na jej całym kontynencie w pobliżu wody z wyjątkiem najbardziej n północ wysuniętym obszarem tropikalnym. Z Australii został przywieziony do Europy gdzie się dobrze zaaklimatyzował.

 

 Produced by Jason Girvan, en:User:Jason58 Wikimedia Commons

W zimie może przebywać w wolierze na zewnątrz z zadaszonym miejscem. Można też użyć woliery pokojowej. Pożywienie gołąbka stanowi pszenica, proso, posiekana zielenina, owies, nasiona konopi oraz czysta i świeża woda do picia. Samiec i samica mają jednakowe ubarwienie: popielate gardło, pierś i brzuch, głowa i wierzch ciała sinoszary, boki u nasady szyi z fioletowym nalotem. 

Mają też charakterystyczny czub na głowie i łatwo jest je rozpoznać wśród innych ptaków. Na obu skrzydłach widać charakterystyczne zwierciadło turkusowe. Wokół oka gruba, czerwona obwódka. Skoki krótkie oraz długie i silne pazury. Skrzydła szarobrązowawe, jasne, w wyraźne czarne prążki. W Australii lęgi odbywają się po porze deszczowej.

Długość ciała wynosi 31-35 cm. Dobrze latają a uderzenia skrzydeł wydają metaliczny dźwięk. Taniec godowy samca podobny do naszych polskich gołębi. Glos ptaków wabiących jest cichy a spłoszonych gniewny i głośny. Ptaki przebywają w grupach lub parach i żerują na ziemi jak inne gołębie. Swoim zachowaniem potrafią dezorientować napastnika. Reagują gwałtownie podrywając się jednocześnie do lotu. 

Para buduje płytkie gniazdo wśród wysokich krzewów lub na drzewie, nie wyżej niż 3 metry nad ziemią. W wolierze w gęstwinie krzewów. Rozmnażanie i utrzymanie jest łatwe. Samica składa 2 błyszczące jaja. Wysiaduje je sama lub z partnerem. W okresie wylęgania jaj samiec naprawia gniazdo i przynosi potrzebne do tego materiały. 

Gniazda budowane są z witek brzozowych i źdźbeł słomy. Gniazda są proste o średnicy 17 cm w miejscu rozwidlenia gałęzi. Pisklęta wylęgają się po 18 dniach i pozostają w gnieździe 3 tygodnie. Po jego opuszczeniu są dokarmiane przez rodziców jeszcze około 15 dni. Po upływie tego okresu młode ptaki przenosimy do innej woliery, gdyż dorosłe samce zaczynają je prześladować.

Jest to piękny i łagodny ptak egzotyczny przypominający nam ten piękny i daleki kontynent jakim jest Australia na której terenie są też inne odmiany gołębi. Więcej na portalu zoologicznym e-petshop.

Piotr

Lora wielka

Z powodu różnej kolorystyki samiec i samica tej przepięknej papugi były dawnom temu uważane za odrębne gatunki. Cechuje je wyraźny i niecodzienny dymorfizm płciowy. Głos samca też wyraźnie różni się od głosu samicy. Samce są ubarwione na zielono z niewielkim dodatkiem czerwonych oraz niebieskich piór pod skrzydłami. Górną część dziobka mają żółto - pomarańczową, dolną natomiast w kolorze czarnym. Samice mają czerwone lub ciemno czerwone głowy i szyje, ciemno czerwone skrzydła oraz czerwone, chabrowe lub fioletowe pióra brzucha - w zależności od podgatunku. Dzioby mają mniejsze od samców i całe w kolorze czarnym. 

 

Female Eclectus roratus vosmaeri – Vosmaer’s Eclectus
Parrot at Antwerp Zoo, Belgium Wikimedia Commons

Lora wielka występuje w 12 podgatunkach na Molukach, Małych Wyspach Sundajskich oraz Tanibar, Aru, Kai I Nowej Gwinei, w Australii. Lory żyją w gęstej dżungli i przebywają też na obszarach górzystych. Zasiedlają też gaje palm kokosowych żywiąc się owocami. Lory wielkie prowadzą samotny tryb życia. W pary łączą się w okresie lęgowym. Lora wielka osiąga dojrzałość płciową w wieku 2 do 5 lat. Gniazda budują wysoko w dziuplach na drzewach. Cechą charakterystyczną lory jest spokój i łatwość w pożyciu. Łatwo dają się oswoić, nawet w starszym wieku.

Lora jest papugą bardzo inteligentną, z dużymi zdolnościami naśladowczymi porównywalnymi do Żako. Wzrosło zainteresowanie tą papugą gdyż dosyć łatwo rozmnaża się w niewoli. Samica znosi 2 jaja, które wysiaduje 26 dni. W tym czasie żywi ją samiec. Po 8 tygodniach młode opuszczają gniazdo. Lory dobrze odchowują swoje młode przez wiele lat. Długość papugi wynosi 35-40 cm. Żywią się kolbami kukurydzy, nasionami słonecznika, owocami w tym głogu, jarzębiny i winogrona. Zjadają marchew, sałatę, kwiaty, liście mniszka, marchew i biszkopty. Lora wypija dużo wody. Lubi spryskiwanie wodą w lecie. Gotowe granulaty karmy dla ptaków można kupić w sklepie zoologicznym.

Aklimatyzacja nowo sprowadzonych ptaków nie jest łatwa. Z pokarm służą gotowane ziarna kukurydzy i ryżu. Nie należy ich trzymać z innymi ptakami. Ptaki te zdążyły się już zadomowić u wielu hodowców. Znacznie korzystniejsze od klatek, które zawsze są za małe dla ptaków, które mogą w nich przebywać jedynie parę godzin są duże, jasne ogrzewane woliery wewnętrzne, gdzie temperatura nigdy nie spada poniżej 15°C. Klatka dla ptaka powinna być takiej wielkości, aby swobodnie mógł machać skrzydłami bez zawadzania o pręty klatki. Więcej na portalu zoologicznym.

Piotr